Lekarski Poradnik Językowy
Porady językowe. Strona główna


Repliki - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Do strony początkowej LPJ...

Repliki, czyli odpowiedzi

Na pytania odpowiada © dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, prof. UKSW

  1  | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |

 
 

"Niespełna" nie znaczy "prawie"

Często widzę takie zdania, jak w komentarzu do wyścigu Formuły 1:
"Robert Kubica spisał się świetnie, był na mecie o niespełna cztery sekundy za Nickiem Heidfeldem"
i razi mnie tu słowo niespełna. Moim zdaniem nie jest użyte poprawnie, ale nie potrafię tego uzasadnić.
(Rafał K.)

Partykuła niespełna jest zrostem wyrazów nie + z + pełnego (dawne z pełna).

Wyraz ten znaczy 'nie w pełni', 'niezupełnie', 'nie całkiem', 'niecałkowicie', 'niecałe', 'mniej niż'.

Jego sensu nie odczuwamy jako 'blisko', 'prawie', 'bez mała', 'niemal', jak to często widzimy i słyszymy w mediach.

Oto klasyczny przykład wadliwego użycia słowa niespełna. Cytuję tekst dziennikarski o Agnieszce Radwańskiej zgodnie z oryginałem, tj. z literówką i niepoprawnym zapisem liczby, anglosaskim; grupy 3-cyfrowe powinny być oddzielone kropkami lub spacjami, a nie przecinkami. Ponadto liczba "2.440.070 mln" to przecież prawie 2,5 biliona!

Pula nagród w obydwu imprezach może przyprawić o zawrót głowy. To niespełna 4,5 miliona dolarów - w Doha na wypłaty przenzaczono dokładnie 2,440,070 mln, a w Dubaju równe dwa miliony - czytamy na portalu sport.tvp.pl (WTA: Doha i Dubaj tylko w SPORT.TVP.PL!, dostęp 31.01.2014, godz. 12:01).

Zamiast niespełna należało napisać prawie.

Podany w pytaniu kontekst rozumiemy jako: 'lepiej by było, gdyby strata czasu Kubicy była jednak mniejsza', co jest sprzeczne z zawartą w tym samym zdaniu intencją, tj. z pozytywną opinią o postawie Kubicy. Poprawiłbym na: Robert Kubica spisał się świetnie, był na mecie niecałe cztery sekundy za Nickiem Heidfeldem.