Lekarski Poradnik Językowy
Porady językowe. Strona główna


Repliki - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Do strony początkowej LPJ...

Repliki, czyli odpowiedzi

Na pytania odpowiada © dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, prof. UKSW

| 1 | 2 | 3 |  4  | 5 | 6 | 7 |

 
 

Fiberoskop czy *fibroskop?

Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: jaka jest poprawna pisownia słowa fibroskop. Fibroskop czy fiberoskop? Bronchofibroskop czy bronchofiberoskop? Zarówno w artykułach zamieszczonych na stronach internetowych, jak i na stronach producentów tego sprzętu pojawia się jeden i drugi zapis. Który z nich jest prawidłowy?
(Marzena W.)

Tylko fiberoskop! (urządzenie oparte na światłowodzie z włókien szklanych), bo pierwszy składnik tego wyrazu pochodzi z amerykańskiej odmiany języka angielskiego: fiber - włókno; temat nie ulega skróceniu do fibr-. W brytyjskiej odmianie występuje forma fibre, ale narzędzie to opracowano i wyprodukowano w USA. Pewną rolę odgrywa tu wymowa. W angielskim zarówno amerykańskim, jak i brytyjskim po "b" słyszymy wyraźnie głoski -aer- : fajbaeroskoup, a nie fajbrouskoup.
Pod wpływem wynalazców - lekarza dra Basila Hirschowitza i fizyków L. Curtissa oraz C. Petersa - urządzenie otrzymało nazwę fiberoskop (fiberoscope) w 1957 r. w amerykańskiej firmie Aemi, która była pierwszym producentem endoskopu tego typu. Japoński koncern Olympus, od końca lat 50. wytwarzający w skali masowej i doskonalący te aparaty, także od początku używa tej nazwy w postaci fiberoskop. Taką formę znajdujemy też w polskich słownikach ortograficznych.
Wobec tego piszemy i mówimy również bronchofiberoskop, gastrofiberoskop itp.

Ale: fibroblast, bo pierwszy składnik tego wyrazu pochodzi z języka łacińskiego: fibra, ae - włókno.

Por.:
1. Marlicz K., Endoskopia przewodu pokarmowego: od Mikulicza po dzień dzisiejszy. Ped. Współcz. Gatroenterol. Hepat. Żyw. Dziec., 2004, 6, 4, 381-384.
2. Hirschowitz B.J., Curtiss L.E., Peters C.W., Pollard H.M., Demonstration of a New Gastroscope the "Fiberoscope". Gastroenterol., 1958, 35, 50-53.