Lekarski Poradnik Językowy
Porady językowe. Strona główna


Repliki - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Do strony początkowej LPJ...

Repliki, czyli odpowiedzi

Na pytania odpowiada © dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, prof. UKSW

| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |  7  

 
 

"Także" czy "tak że"?

Pani polonistka już drugi raz w wypracowaniu poprawia mi "także" na "tak że". Denerwuje mnie to, bo nie pisze, co jest źle, tylko zaznacza na czerwono.
I teraz pytanie, czy mam rację, że ma być "także", a nie "tak że", bo widzę w gazetach, sieci i książkach tylko "także", a pisanego osobno nigdy nie zauważyłam. A jeśli to drugie to jest norma, to czy ma tam być przecinek przed "że"? Moim zdaniem przed "że" przecinek jest obowiązkowy. Mam rację?


(Sylwia, mam nadzieję, że maturzystka 2021)

Nigdy nie zauważyłaś, bo nie zwracałaś na to uwagi. Mam nadzieję, że teraz zaczniesz to robić.

Po drugie uważam, że z tym pytaniem powinnaś się najpierw zwrócić do nauczycielki. Na pewno by Ci odpowiedziała.

Po trzecie: to dwa różne wyrażenia, mają inne znaczenie:

także znaczy też, również, w tym samym stopniu, w tym samym sensie, tak samo, identycznie, np. Wszyscy mają obowiązki i ty także je masz;

tak że znaczy tak więc, zatem, dlatego. Nie umieszcza się tu przecinka przed że. Tak że proszę pamiętać, iż przecinek stawia się przed całym tym wyrażeniem, a także przed wieloma innymi. Proszę prześledzić poniższe zdania (nigdzie w nich przed że nie ma i nie powinno być przecinka!):

Jestem głodny, tak że muszę sięgnąć do lodówki.
Wciąż jestem głodny, mimo że zajrzałem do lodówki.
Nie musisz być głodna, tym bardziej że lodówka jest pełna.
Pomogę wam, pod warunkiem że będziecie grzeczni.
Na narty ubierz się ciepło, tak jak to zrobił Jacek.
Będziesz głodny, chyba że się najesz.


Powtórzę: przecinka nie daje się przed każdym że, jakie występuje w tekście, ale tylko przed całym zdaniem, które ten spójnik rozpoczyna. Czasem wyraz ten jest tylko składnikiem spójnika złożonego, takiego jak użyte w powyższych przykładach (tak że, mimo że, tym bardziej że, pod warunkiem że, chyba że, tak jak itp.). Przecinek dajemy przed całym takim wyrażeniem, a nie przed jego częścią, czyli w tym wypadku nie przed że. Mówi się czasem, że jest wtedy "cofany".

Proszę jeszcze zajrzeć to tabeli Cofanie przecinka. Są w niej podane spójniki złożone, PRZED którymi stawia się przecinek.