Co to jest frazeologia i dlaczego
ostatnio tyle się o niej mówi? (Jagienka)
Wyraz frazeologia ma zasadniczo trzy znaczenia:
- dział nauki (językoznawstwa) zajmujący się analizą i opisem istniejących
w języku utrwalonych połączeń wyrazów,
- zbiór (np. słownik) utrwalonych połączeń wyrazowych występujących w danym
języku albo w określonym zbiorze tekstów,
- potocznie: sposób wyrażania się, budowania zdań, dobierania słów.
Sporo informacji na ten temat znajdziesz na stronie www.frazeologia.pl. A mówi się o niej dużo zapewne dlatego, że obecnie jest w szkolnym programie nauki języka polskiego.
Frazeologia to duża nowość, mimo że od pierwszego wydania słownika frazeologicznego minęło czterdzieści lat. Uważam, że to jest naciągane, bo język i tak składa się z wyrazów, a nie z jakichś związków frazeologicznych, ponieważ "każdy związek frazeologiczny składa się z konkretnych słów". Po co wmawiać w ludzi, że jest jakaś frazeologia? Żeby młodzież miała więcej do nauki w programie i tak straszliwie przeładowanym? Po co to lansować? (dr n.hum. K.Z.)
Rzeczywiście ludzi myślących tak jak Pan jest wielu. Nazwałbym tę postawę minimalizmem poznawczym. Co Pan powie na wyrażenie biały kruk Z jakich wyrazów się składa? Z wyrazów "biały" i "kruk"? Czy wobec tego chodzi o ptaka? A może o białego ptaka z rodziny krukowatych? Czy jednak o coś innego? Między innymi odpowiedzią na takie pytania zajmuje się nauka zwana frazeologią (oczywiście jej zadania są nieporównanie większe).
W każdym języku są tysiące wielowyrazowych wyrażeń, które nie są zwykłą sumą znaczeń ich "wyrazowych" składników. To są odrębne jednostki języka, w pewnym sensie odpowiedniki wyrazów. Jeśli się tych jednostek nie zna, to nie zna się danego języka.
Więcej argumentów nie trzeba, a to znaczy że trafił pan jak kulą w płot (czyli pana wypowiedź jest niecelna, nie ma sensu).
Nauka języka polskiego bez nauki frazeologii byłaby niepełna. Do niedawna tak właśnie było, szkolna polonistyka była zubożona o frazeologię. Trzeba było to naprawić i na szczęście po 1989 r. naprawiono.
Dodam, że od wydania pierwszego polskiego słownika ściśle frazeologicznego (Antoniego Krasnowolskiego) minęło grubo ponad sto lat, a nie czterdzieści. Czterdzieści lat upłynęło od wydania drugiego słownika frazeologicznego (Stanisława Skorupki). Warto też pamiętać, że związki frazeologiczne występowały w polskich słownikach od początku istnienia leksykografii polskojęzycznej, tj. od XVI w. Odsyłam do dzieł poświęconych historii języka polskiego (np. Zenona Klemensiewicza, Bogdana Walczaka) i leksykografii (np. Piotra Żmigrodzkiego).
|